AFSCHAFFING TOONDERAANDELEN IN BOEK 2 BW-BES
Wetswijziging per 1 juli 2019
Met ingang van 1 juli 2019 is Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek van de BES-eilanden op onderdelen gewijzigd. Zie in het bijzonder de artikelen 2:104, 2:105 en 2:114a BW-BES. Aandelen aan toonder worden volledig afgeschaft; in Nederland, waar de wet ook is gewijzigd, is – anders dan op de BES-eilanden – een uitzondering gemaakt voor girale aandelen aan toonder.
Het gevolg van de wetswijziging is dat alleen nog maar aandelen op naam in een naamloze vennootschap (NV) kunnen worden gehouden. De NV is verplicht om door middel van een wijziging van de statuten aandelen aan toonder om te zetten in aandelen op naam. De omzetting dient uiterlijk op 31 december 2019 plaats te vinden. Na de omzetting kunnen aandeelhouders hun rechten niet uitoefenen totdat het aandeelbewijs is ingeleverd bij de NV en de aandeelhouder is ingeschreven in het aandeelhoudersregister: deze rechten worden dus (voorlopig) opgeschort.
Aandelen aan toonder worden van rechtswege in de statuten omgezet in aandelen op naam in het geval dat de aandeelhoudersvergadering niet voor 1 januari 2020 een goedkeurend besluit neemt over een voorgestelde statutenwijziging en deze wijziging is doorgevoerd. Dit zou bijvoorbeeld het geval kunnen zijn omdat de vennootschap niet tijdig een statutenwijziging heeft voorgelegd of de aandeelhouders niet tijdig met een voorgestelde statutenwijziging hebben ingestemd. Bij de eerste de beste wijziging van de statuten, moeten die in overeenstemming met de wet worden gebracht. De notaris moet daarop toezien.
Verder is geregeld dat de aandelen waarvan de toonderstukken niet uiterlijk op 31 december 2020 zijn ingeleverd bij de NV, om niet (dus zonder tegenprestatie) worden verkregen door de NV. Dit geldt ongeacht of de statuten een dergelijke verkrijging uitsluiten of beperken. Een akte is in dit uitzonderlijke geval niet vereist omdat de verkrijging op basis van de wet plaatsvindt (art. 3:80 lid 3 BW-BES).
Niet uitgesloten is dat er vennootschappen zijn die door de verkrijging om niet alle aandelen in zichzelf gaan houden. In dat geval gaat één aandeel over op de gezamenlijke bestuurders. De NV kan daarvoor een aandeel aanwijzen en vervolgens kunnen de gezamenlijke bestuurders als aandeelhouder van dit aandeel in het vennootschapsregister worden geregistreerd op de datum dat de NV de overige aandelen om niet verkrijgt. Dit voorkomt dat de NV in strijd handelt met het bepaalde in artikel 2:100 BW-BES. Het aandeelhouderschap van de bestuurders hangt samen met hun functie en dient bij terugtreden te worden overgedragen op een opvolgend bestuurder volgens de reguliere wijze van overdracht van aandelen.
Aandelen vervallen als zich niet binnen vijf jaar na de omzetting in een aandeel op naam een aandeelhouder meldt met een aandeelhoudersbewijs. Een aandeelhouder die zich na het verval van zijn aandeel, maar uiterlijk voor 2 januari 2026 alsnog meldt bij de NV met een aandeelbewijs, ontvangt echter een vervangend aandeel op naam. Deze vordering vervalt na vijf jaar. Dit komt overeen met de verjaringstermijn die thans gebruikelijk is voor vorderingen (art. 3:307 BW-BES). Deze regeling zorgt ervoor dat een aandeelhouder ook na verval van zijn aandeel gedurende een overgangsperiode nog zijn aandeelhoudersrechten kan uitoefenen. De aandeelhouder kan alleen aanspraak maken op opgeschorte rechten, zoals winstuitkeringen, tot het moment waarop de aandelen om niet door de NV zijn verkregen.
Deze wetswijziging is het gevolg van de aanbevelingen van het Global Forum on Transparency and Exchange of Information for Tax Purposes en van de Financial Action Task Force, die zich richten op de bestrijding van belastingontduiking, witwassen en de financiering van terrorisme. Deze organisaties hebben (Caribisch) Nederland herhaaldelijk aanbevolen houders van aandelen aan toonder te identificeren of tot afschaffing van dit soort aandelen over te gaan.
Karel Frielink
(advocaat)
(1 juli 2019)
.
